1. Adviesaanvraag en verantwoording

1.1 Ontvangen documenten

De Adviesraad heeft voor het zomerreces de Adviesaanvraag Wijziging Verordening en Beleidsregels Maatschappelijke Ondersteuning ontvangen. De reactietermijn loopt van 30 augustus 2024 tot 11 oktober 2024.

De gemeente vraagt om advies op een drietal wijzigingen, te weten:

• In het beleid wordt een beweging van zorg naar gezondheid gemaakt. De leidraad is hiervoor het landelijke Integraal Zorg Akkoord. In de wijzigingen van de beleidsregels en de verordening wordt deze beweging geconcretiseerd.
• Er worden wijzigingen ingevoerd, die het proces voor cliënten en het uitvoeringsteam minder bewerkelijk maken.
• Het HHM-normenkader wordt gebruikt voor de indicaties begeleiding en dagbesteding.

De wijzigingen die vastgelegd zijn in de beleidsregels worden afgehandeld door het College. De wijzigingen in de verordening worden besproken in de Gemeenteraad. Dit betekent, dat de reactie van het College op het advies van de Adviesraad ook verzonden wordt naar de Gemeenteraad.

De volgende documenten zijn door de Adviesraad ontvangen:

• Adviesaanvraag Wijziging Verordening en Beleidsregels Maatschappelijke Ondersteuning.
• Wijzigingsbesluit Beleidsregels Maatschappelijke Ondersteuning juli 2024.
• Wijziging Verordening Maatschappelijke Ondersteuning juli 2024.
• Normenkader Begeleiding van Bureau HHM.
• Was wordt lijst Beleidsregels Hoogeveen juli 2024.
• Was wordt lijst Verordening juli 2024.

1.2 Gebruik van documenten en bronnen

Voor het uitbrengen van dit advies heeft de Adviesraad verschillende documenten of bronnen gebruikt:

• De door uw Gemeente verzonden documenten, genoemd in paragraaf 1.1.
• Presentatie Bureau HHM de dato 30 mei 2024.
• Integraal Zorgakkoord: Samen werken aan gezonde zorg.
• Regioplan Drenthe “Samenwerken aan een vitaal Drenthe”.
• Informatiebijeenkomst “De gezonde Marke” op 6 juni 2024.
• Verslag presentatie inkoop WMO-begeleiding van 13 juni 2024.
• Landelijk Uitvoeringsbesluit WMO 2015.

1.3 Uitgangspunt en werkwijze voor advisering

De Adviesraad heeft voor haar advies bezien of de door de Gemeente benoemde drie wijzigingen in de beleidsregels en de verordening apart en in samenhang voor kwetsbare inwoners of cliënten tot hun recht komen. Deze wijzigingen kunnen namelijk een belangrijke bijdrage leveren om de gezondheid van kwetsbare inwoners of cliënten te versterken of te onderhouden.

Op grond van dit uitgangspunt heeft een werkgroep bestaande uit vijf leden van de Adviesraad een conceptadvies geformuleerd, die in de voltallige Adviesraad is besproken en vastgesteld.

1.4 Leeswijzer

Het Advies op de drie voorgestelde wijzigingen en de samenhang daartussen is beschreven in hoofdstuk 2. “Bevindingen”. Het Advies met betrekking tot de beleidsregels en de verordening komt aan de orde in hoofdstuk 3. “Specifieke Adviezen”.

Tot slot wordt een beknopte samenvatting gegeven van het Advies Wijziging Verordening en Beleidsregels Maatschappelijke Ondersteuning.

Als kerndocumenten voor advisering van de Adviesraad zijn het Wijzigingsbesluit Beleidsregels Maatschappelijke Ondersteuning juli 2024 en de Wijziging Verordening Maatschappelijke Ondersteuning juli 2024 gebruikt.

De overige door u toegezonden documenten hebben voor de Adviesraad gediend als inhoudelijke input (Normenkader Begeleiding HHM) en als een totaaloverzicht (Was wordt lijst Beleidsregels Hoogeveen juli 2024, Was wordt lijst Verordening 2024). 

2. Bevindingen

2.1 Algemeen beeld

Voor de Adviesraad zijn de initiatieven van de Gemeente om de beweging van zorg naar gezondheid in gang te zetten en om het Normenkader Begeleiding HHM in te voeren een belangrijke positieve ontwikkeling. Met deze wijzigingen wordt namelijk getracht om gezondheid te verhogen, zwaardere zorg te voorkomen en integrale zorg te verbeteren. In zowel de beleidsregels als de verordening zijn de voorgestelde wijzigingen te vinden.

De wijziging om het proces voor de cliënt en de medewerker minder bewerkelijk te maken is van een andere orde. Deze wijziging duidt vaak op het verminderen van de bureaucratie voor de cliënt en van de administratieve lasten voor de medewerker. Hierdoor kan de cliënt in plaats van de regelgeving meer centraal komen te staan. De Adviesraad vraagt zich af of dit daadwerkelijk de bedoeling is en waar deze wijzigingen in de beleidsregels en de verordening terug te vinden zijn.

2.2 Samenhang tussen de wijzigingen

Advies 1

De Adviesraad adviseert de wijzigingen om het proces minder bewerkelijk te maken vast te leggen in zowel het Wijzigingsbesluit Beleidsregels Maatschappelijke Ondersteuning 2024 als in de Wijziging
Verordening Maatschappelijke Ondersteuning 2024.

In zowel het Wijzigingsbesluit Beleidsregels Maatschappelijke Ondersteuning 2024 als de Wijziging Verordening Maatschappelijke Ondersteuning 2024 is de beweging van zorg naar gezondheid vastgelegd. Voorbeelden zijn een voorziening als Huis van de Buurt, het versterken van de zelfredzaamheid en participatie, het stimuleren van sporten en het regelen van individueel en collectief vervoer.

De methodiek “Normenkader Begeleiding HHM voor indicaties begeleiding en dagbesteding” komt in het Wijzigingsbesluit Beleidsregels Maatschappelijke Ondersteuning 2024 en de Wijziging Verordening Maatschappelijke Ondersteuning 2024 ook concreet aan de orde.

Dit betekent dat de Adviesraad samenhang ziet tussen de beweging naar voren en een daarbij passende aanpak (Normenkader Begeleiding HHM) in de voorgestelde beleidsregels en verordening. Deze samenhang is van belang voor kwetsbare inwoners of cliënten, omdat met hen ingezet wordt op eigen kracht (zelfwerkzaamheid, zelfredzaamheid en participatie) met de daarbij noodzakelijke ondersteuning en voorzieningen.

De wijzigingen om het proces minder bewerkelijk te maken voor cliënten en medewerkers zijn voor de Adviesraad niet terug te vinden in zowel het Wijzigingsbesluit Beleidsregels Maatschappelijke Ondersteuning 2024 als in de Wijziging Verordening Maatschappelijke Ondersteuning 2024.

Zodoende kan de Adviesraad de samenhang met de twee andere wijzigingen niet ontdekken. Dit is echter wel van belang om de cliënt zo optimaal mogelijk centraal te kunnen stellen. Er kan dan gericht gewerkt worden aan het behoud of de ontwikkeling van zijn/haar eigen kracht.  

3. Specifieke Adviezen

3.1 Wijzigingsbesluit Beleidsregels Maatschappelijke Ondersteuning 2024

Advies 2

De Adviesraad adviseert om in het Wijzigingsbesluit Beleidsregels Maatschappelijke Ondersteuning 2024 een artikel op te nemen waarin systematische evaluatie, gekoppeld aan jaarlijks cliëntentevredenheidsonderzoek, uitgewerkt wordt.

Uit de verschillende artikelen blijkt, dat er op meerdere fronten nieuw beleid ingevoerd wordt. Om te voorkomen, dat deze wijzigingen verzanden, is het van belang om systematisch te evalueren en dit bij voorkeur te koppelen aan jaarlijks cliëntentevredenheidsonderzoek. Beleidsregels met betrekking tot een systematische evaluatie ontbreken.

Advies 3

Adviesraad adviseert het College om in artikel 3.4.6 het begrip thuiswonend zodanig te omschrijven, dat in de toepassing verenging voorkomen kan worden.

In artikel 3.4.6 wordt het nieuwe schema ingevoegd. Dit schema is gemaakt door de gemeente Raalte en goedgekeurd door de VNG en het ministerie van VWS. In dit schema wordt voor WLZ thuiswonend het Volledig Pakket Thuis genoemd. De Adviesraad kent gemeenten waar dit pakket alleen aangeboden wordt voor cliënten die in een aanleunwoning wonen. Dit betreft een duidelijke verenging van het begrip thuiswonend.

Advies 4

De Adviesraad adviseert om in de toevoeging voor artikel 3.5 de E-step te schrappen omdat dit vervoermiddel verboden is op de openbare weg.

In de voorgestelde toevoeging voor artikel 3.5 wordt de E-step genoemd. Tot op heden is dit vervoer verboden op de openbare weg. Het is van belang dat inwoners van Hoogeveen geen beroep kunnen doen op een voor de openbare weg verboden vervoermiddel.

Advies 5

De Adviesraad adviseert het College om in artikel 4.1.2 voor het beheer van financiën op te nemen dat de cliënt passende ondersteuning kan krijgen, indien dit nodig is.

In artikel 4.1.2 wordt gesteld dat de cliënt verantwoordelijk is voor de financiële taak. Bij WMO-ondersteuning gaat het om kwetsbare cliënten. Een deel van deze cliënten heeft moeite met het beheer van financiën. Het is zodoende van belang om met deze cliënten af te stemmen of en hoe het beheer van financiën zo goed mogelijk geregeld kan worden.

Advies 6

De Adviesraad adviseert om in artikel 6.2.3 vast te leggen of de cliënt het zorgplan kan/moet ondertekenen.

Het in artikel 6.2.3 genoemde zorgplan komt tot stand met behulp van het Normenkader Begeleiding HHM. In een gezamenlijk proces van cliënt en WMO-consulent wordt het zorgplan gerealiseerd. Het is niet duidelijk of de cliënt dit zorgplan ondertekent.

Advies 7

De Adviesraad adviseert om in artikel 6.2.4 op te nemen wat het voor een cliënt financieel betekent als hij/zij eerder stopt dan de periode waarvoor de voorziening is toegekend.

Artikel 6.2.4 heeft betrekking op het faciliteren van het actief gaan sporten. De meerkosten van een voorziening die valide sporters niet hebben wordt vergoed tot een maximum van 4000,- euro.
De Adviesraad ziet geen regeling voor cliënten als ze eerder stoppen dan de periode waarvoor de voorziening is toegekend.

Advies 8

De Adviesraad adviseert het College om in Artikel 6.5.1 heldere definities te formuleren voor individueel en collectief vervoer.

In Artikel 6.5.1 worden de beleidsregels voor individueel en collectief vervoer geconcretiseerd. Er wordt wel een concreet voorbeeld genoemd. Dit betreft de service-bus De Bij, maar het is onduidelijk wat in dit artikel verstaan wordt onder individueel en collectief vervoer.

3.2 Wijziging Verordening Maatschappelijke Ondersteuning 2024

Advies 9

De Adviesraad adviseert het College om bij overname van de hiervoor gegeven adviezen te overwegen of en hoe deze verwerkt kunnen worden in Artikel 1 van de Wijziging Verordening Maatschappelijke Ondersteuning 2024.

De Wijziging Verordening wordt in artikel 1 compact weergegeven, maar raakt de essentie van de voorgestelde veranderingen. Het is wel van belang om bij eventuele overname van de hiervoor gegeven Adviezen opnieuw te overwegen of en hoe deze opgenomen kunnen worden in dit artikel.

De Adviesraad sluit haar Advies af met een vraag aan het College. De Wijziging Verordening 2024 en de Wijziging Beleidsregels 2024 zijn wijzigingen op de beleidsregels en de verordening van 2015. Daarna zijn meerdere wijzigingen vastgelegd. De Adviesraad vraagt zich af of en hoe partijen en medewerkers de totale actuele verordening en beleidsregels kunnen vinden. Zodoende vraagt de Adviesraad het College om de verordening met de wijzigingen in één document op de site te zetten, zodat de toegankelijkheid voor inwoners verbeterd wordt. 

4. Samenvatting

De Adviesraad geeft het College 9 adviezen met betrekking tot het nieuw in te voeren beleid. Deze adviezen zijn enerzijds gericht op de drie voorgestelde wijzigingen en de samenhang daartussen en anderzijds op aangepaste beleidsregels en verordening.

De wijzigingen gericht op de beweging van zorg naar gezondheid en de invoering van het Normenkader Begeleiding HHM zijn vastgelegd in de beleidsregels en de verordening.

De wijzigingen om het proces minder bewerkelijk te maken zijn door de Adviesraad niet terug te vinden in de aangepaste beleidsregels en de verordening. Dit maakt dat de samenhang met de andere twee wijzigingen niet te vinden is en dat het beleid voor de cliënt om hem of haar centraal te kunnen stellen een belangrijk onderdeel mist.

Voor de beleidsregels zijn met betrekking tot verschillende artikelen adviezen gegeven. Verder is geadviseerd om bij het overnemen van de adviezen te overwegen of en hoe de adviezen verwerkt kunnen worden in de verordening.

Reactie op advies van de Adviesraad Sociaal Domein Hoogeveen

	Advies	Reactie
Advies 1	De Adviesraad adviseert de wijzigingen om het proces minder bewerkelijk te maken vast te leggen in zowel het Wijzigingsbesluit Beleidsregels Maatschappelijke Ondersteuning 2024 als in de Wijziging Verordening Maatschappelijke Ondersteuning 2024.	Dit advies nemen wij niet over. De wijzigingen om het proces minder bewerkelijk te maken worden opgenomen in de Verordening. Twee openeinderegelingen (de verhuiskostenvergoeding en de sportvoorziening) worden omgezet in een gemaximeerde financiële tegemoetkoming. Dit biedt duidelijkheid over het maximale toekenningsbedrag en maakt het proces minder bewerkelijk voor zowel de cliënt als het uitvoeringsteam. In de huidige situatie moeten cliënten meerdere offertes opvragen en aanleveren. Op casusniveau blijft maatwerk en goed onderbouwd afwijken van deze gemaximeerde vergoedingen mogelijk.
Advies 2	De Adviesraad adviseert om in het Wijzigingsbesluit Beleidsregels Maatschappelijke Ondersteuning 2024 een artikel op te nemen waarin systematische evaluatie, gekoppeld aan jaarlijks cliëntentevredenheidsonderzoek, uitgewerkt wordt.	Dit advies nemen wij over. In het voorwoord van de Beleidsregels staat dat we voortdurend de Beleidsregels evalueren. “Onder invloed van de praktijk ontstaat er nieuwe jurisprudentie en nieuwe inzichten. Deze krijgen weer hun plaats in met name de Beleidsregels.” Dat betekent dat we de beleidsregels voortdurend evalueren. Wij voegen toe dat ook de uitkomsten van het jaarlijks cliënttevredenheidsonderzoek worden meegenomen bij deze evaluatie.
Advies 3	De Adviesraad adviseert het College om in artikel 3.4.6 het begrip thuiswonend zodanig te omschrijven, dat in de toepassing verenging voorkomen kan worden.	Dit advies nemen wij niet over. Een cliënt met een Volledig Pakket Thuis (VPT) vanuit de Wet langdurige zorg, ongeacht de vorm waarin deze is verstrekt (zorg in natura, meervoudig pakket thuis of persoonsgebonden budget) beoordelen wij op dezelfde manier als een cliënt zonder VPT. Indien noodzakelijk verstrekken wij een individuele voorziening. Dit blijft zo totdat de afspraken veranderen tussen de zorgkantoren en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) of dat de Centrale Raad van Beroep (CRvB) een andere uitspraak doet. Gezien deze onzekerheid is het niet wenselijk om een term als thuiswonend nu nader te beschrijven, omdat deze onderhevig is aan mogelijke veranderingen in de nabije toekomst. De CRvB-uitspraak verwachten wij in 2025.
Advies 4	De Adviesraad adviseert om in de toevoeging voor artikel 3.5 de E-step te schrappen omdat dit vervoermiddel verboden is op de openbare weg.	Dit advies nemen wij deels over. Op dit moment zijn de meeste elektrische steps niet legaal in Nederland. Toch zijn er enkele goedgekeurde elektrische steps die wel legaal de weg op mogen. In Nederland is een elektrische step pas toegestaan wanneer deze door de Rijksdienst voor Wegverkeer (RDW) is goedgekeurd. De RDW dient deze e-steps eerst aan te wijzen als ‘elektrische bromfiets’. Via de website van de RDW is te controleren of een e-step goedgekeurd is. Wij voegen toe dat het moet gaan om goedgekeurde e-steps. Ook voegen wij de link naar de website van de RDW toe.
Advies 5	De Adviesraad adviseert het College om in artikel 4.1.2 voor het beheer van financiën op te nemen dat de cliënt passende ondersteuning kan krijgen, indien dit nodig is.	Dit advies nemen wij niet over. Artikel 4.1.2 gaat over de verstrekking van een maatwerkvoorziening in de vorm van een Persoonsgebonden Budget (PGB). Deze variant is enkel mogelijk voor cliënten die in staat zijn om dit budget vaardig te (laten) beheren. De cliënt is zelf verantwoordelijk voor een doelmatige en rechtmatige besteding van het budget. Het beheren van dit budget mag niet worden betaald uit het toegekende budget. Als er geen sprake is van adequaat budgetbeheer, weigeren wij verstrekking in de vorm van een PGB. Cliënten kunnen altijd een beroep doen op cliëntondersteuning zoals beschreven staat in Artikel 2.4 van de Beleidsregels.
Advies 6	De Adviesraad adviseert om in artikel 6.2.3 vast te leggen of de cliënt het zorgplan kan/moet ondertekenen.	Dit advies nemen wij niet over. De gemeente heeft geen rol in het opstellen van het zorgplan, dit wordt gedaan door zorgaanbieder en cliënt. Cliënt kan ondertekenen voor gelezen/gezien of voor akkoord. Het zorgplan is een uitwerking van hoe er aan de (door de gemeente) vastgestelde doelen gewerkt zal worden. De cliënt kan, indien gewenst, een bezwaarschrift indienen tegen de beslissing van de gemeente waarin deze doelen beschreven staan.
Advies 7	De Adviesraad adviseert om in artikel 6.2.4 op te nemen wat het voor een cliënt financieel betekent als hij/zij eerder stopt dan de periode waarvoor de voorziening is toegekend.	Dit advies nemen wij niet over omdat er geen vaste consequenties zijn. Wij gaan ervan uit dat hier artikel 6.4.2 R9 wordt bedoeld. Over het algemeen wordt een dergelijke sportvoorziening verstrekt wanneer een cliënt er zeker van is dat deze langdurig gebruikt zal worden. Het merendeel van het bedrag is bedoeld voor de aanschaf van een voorziening. Het is zeker verstandig om bij toekenning het door de Adviesraad geschetste scenario te bespreken. Voor sommige voorzieningen is het mogelijk om deze te verkopen. Het geld dat hiermee gemoeid is, moet worden gebruikt voor de aanschaf van een andere sportvoorziening. Als er geen gebruik meer wordt gemaakt van een sportvoorziening, moet het bedrag terug naar de gemeente. De cliënt moet de gemeente hiervan op de hoogte brengen. Dit staat ook beschreven in de toekenningsbeschikking die naar de cliënt gaat.
Advies 8	De Adviesraad adviseert het College om in Artikel 6.5.1 heldere definities te formuleren voor individueel en collectief vervoer.	Dit advies nemen wij niet over om onszelf niet te beperken in het leveren van maatwerk. Er zijn geen wettelijke definities van de begrippen individueel en collectief vervoer vastgelegd. Wanneer wij dit in de Verordening en/of Beleidsregels wel zouden doen, dan beperken we onze handelingsvrijheid en de mogelijkheden in het leveren van maatwerk. Dit kan ten nadele zijn van de inwoner. De voorgestelde wijziging voor Artikel 6.5.1 V5 betreft overigens enkel de naamswijziging van de organisatie Publiek Vervoer Zuidwest Drenthe naar Publiek Vervoer Groningen Drenthe.
Advies 9	De Adviesraad adviseert het College om bij overname van de hiervoor gegeven adviezen te overwegen of en hoe deze verwerkt kunnen worden in Artikel 1 van de Wijziging Verordening Maatschappelijke Ondersteuning 2024.	Dit advies nemen wij deels over. Nadat wij de voorgestelde wijzigingen in de documenten hebben doorgevoerd, slaan wij deze op en zijn ze altijd te vinden via lokaleregelgeving.nl. Huidige Verordening en Beleidsregels Wmo gemeente Hoogeveen: •https://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR641821/5 •https://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR642226 We nemen uw advies om deze goed vindbaar te maken ter harte en zullen de vraag neerleggen bij onze webbeheerders om de actuele documenten ook te linken vanaf de website van de gemeente Hoogeveen.